انستیتو علمی وایزمن به‌عنوان یکی از ارکان نامرئی قدرت ملی اسرائیل، نقشی چندبعدی در حفظ برتری راهبردی این رژیم صهیونیستی در منطقه خاورمیانه ایفا می‌کند. این مرکز تحقیقاتی که در سال ۱۹۳۴ توسط حاییم وایزمن، نخستین رئیس رژیم اشغالگر تأسیس شد، امروزه تلاش می‌کند میان علم، صنعت و امنیت ملی در اسرائیل ارتباط برقرار کند. نقش ژئوپلیتیک وایزمن را باید در تلفیق منحصربه‌فرد سه مؤلفه کلیدی جستجو کرد: تولید دانش پیشرفته، تجاری‌سازی فناوری و کاربردهای امنیتی- استراتژیک.
در حوزه تحقیقات پیشرفته، وایزمن با تمرکز بر فناوری‌های تحول‌آفرین مانند محاسبات کوانتومی (در همکاری با شرکت‌هایی مانند گوگل و IBM)، هوش مصنوعی نظامی و جنگ الکترونیک، تلاش می‌کند بر لبه‌های علم و فناوری حرکت کند و شکاف فناورانه رژیم با دشمنانش را بیشتر کند.
یکی از وجوه تمایز وایزمن، مدل هوشمندانه تجاری‌سازی تحقیقات از طریق شرکت تحقیق و توسعه یدا(Yeda) است. این بازوی تجاری، کارآفرینی انستیتو تاکنون موفق به ثبت بیش از ۲۵۰۰ پتنت و ایجاد ۱۱۰ شرکت اسپین‌آف شده است. موفقیت‌هایی مانند شرکت Mobileye که با قیمت ۱۵.۳ میلیارد دلار به اینتل فروخته شد، نمونه‌ای از دستاوردهای این مدل تجاری‌سازی هستند. ارزش کل شرکت‌های متأثر از تحقیقات وایزمن به بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار می‌رسد که سهم قابل‌توجهی در اقتصاد دانش‌بنیان اسرائیل دارد.
در این میان، برنامه‌های تخصصی مانند Bina و WIN نقش کلیدی در تکمیل زنجیره نوآوری وایزمن ایفا می‌کنند. Bina به‌عنوان شتاب‌دهنده تخصصی فناوری‌های زیستی، با ارائه فضای آزمایشگاهی پیشرفته و راهنمایی متخصصان، به استارتاپ‌ها کمک می‌کند تا ایده‌های تحقیقاتی را به محصولات تجاری تبدیل کنند. از سوی دیگر، WIN (Weizmann Institute of Science – National Nanotechnology Initiative) نشان‌دهنده تمرکز استراتژیک انستیتو بر نانوتکنولوژی است. این مرکز ملی که با حمایت دولت اسرائیل فعالیت می‌کند، یکی از پیشرفته‌ترین آزمایشگاه‌های نانوتکنولوژی در منطقه را اداره کرده و پروژه‌های مشترکی با صنایع دفاعی و شرکت‌های های‌تک انجام می‌دهد.
در بعد امنیتی، وایزمن به‌عنوان مغز متفکر فناوری‌های دفاعی اسرائیل عمل می‌کند. تحقیقات این انستیتو در حوزه‌هایی مانند رمزنگاری و جنگ سایبری مستقیماً توسط واحد ۸۲۰۰ ارتش اسرائیل – مسئول عملیات سایبری- به کار گرفته می‌شود. توسعه سیستم‌های راداری و سنسورهای پیشرفته برای سامانه دفاع موشکی گنبد آهنین ریشه در پژوهش‌های وایزمن دارد. همکاری نزدیک با غول‌های صنایع دفاعی مانند رافائل (توسعه‌دهنده موشک‌های Arrow) و صنایع هوافضای اسرائیل (IAI) نشان‌دهنده پیوند ناگسستنی این انستیتو با بدنه امنیتی رژیم صهیونیستی است.
ویژگی منحصربه‌فرد وایزمن در انجام تحقیقات با کاربرد دوگانه است. پژوهش‌های نانوتکنولوژی که در آزمایشگاه‌های این انستیتو انجام می‌شود، همزمان هم کاربردهای پزشکی دارد و هم در توسعه مواد استتار پیشرفته برای صنایع دفاعی استفاده می‌شود. تحقیقات بیوتکنولوژیک در زمینه ویروس‌شناسی، هم به درمان بیماری‌ها کمک می‌کند و هم قابلیت استفاده در سیستم‌های دفاع بیولوژیک را دارد. این رویکرد دوگانه به اسرائیل امکان می‌دهد تا تحت پوشش تحقیقات علمی صلح‌آمیز، به توسعه فناوری‌های حساس نظامی نیز بپردازد.
در مواجهه با تهدیدات نامتقارن منطقه‌ای مانند موشک‌های غیرهدایت‌شونده، پهپادهای تهاجمی و حملات سایبری، وایزمن فناوری‌های پیشرفته‌ای را توسعه داده که هزینه این عملیات‌ها را به سطحی غیراقتصادی رسانده است. سیستم‌های شناسایی الگوی پرتاب موشک‌ها با هوش مصنوعی، سنسورهای تشخیص پرواز پهپاد در ارتفاع پایین و پلتفرم‌های مقابله سایبری خودکار، همگی نمونه‌هایی از این فناوری‌های بازدارنده هستند که در آزمایشگاه‌های وایزمن توسعه یافته‌اند.
نقش دیپلماتیک وایزمن نیز قابل تأمل است. حدود ۱۵ درصد پژوهشگران این انستیتو را دانشمندان از رژیم صهیونیستی های عربی (عمدتاً مراکش، اردن و اخیراً امارات) تشکیل می‌دهند. این حضور به اسرائیل امکان داده تا به‌صورت غیررسمی در میان نخبگان علمی منطقه نفوذ کند. پس از توافق ابراهیم، برنامه‌های مشترک با دانشگاه‌های عربی گسترش یافته و وایزمن را به ابزاری برای قدرت اسرائیل در منطقه تبدیل کرده است. این انستیتو با برقراری ۱۵۰ همکاری بین‌المللی با دانشگاه‌های برتر جهان و مشارکت در پروژه‌های کلانی مانند CERN و برنامه‌های فضایی ناسا، تصویر اسرائیل را به‌عنوان رژیم صهیونیستی ی پیشرفته و دانش‌محور تثبیت کرده است.
سیستم آموزش نخبگان وایزمن نیز در نوع خود بی‌نظیر است. برنامه Talpiot که با همکاری ارتش اسرائیل اجرا می‌شود، نخبگان علمی را برای خدمت در واحدهای فناورانه نظامی آماده می‌کند. حدود ۳۰ درصد فارغ‌التحصیلان وایزمن جذب بخش‌های امنیتی و دفاعی می‌شوند که نشان‌دهنده پیوند عمیق این انستیتو با نیازهای امنیتی اسرائیل است.
در بعد امنیتی، تحقیقات وایزمن در حوزه‌هایی مانند فناوری‌های جایگزین واردات (تولید تراشه‌های پیشرفته نظامی بدون نیاز به شرکت‌های خارجی)، توسعه مواد استراتژیک با فناوری نانو و سیستم‌های انرژی مستقل، اسرائیل را در برابر سناریوهای تشدید تحریم‌ها مقاوم ساخته است. این قابلیت‌ها مشابه آنچه برای روسیه پس از جنگ اوکراین رخ داد، به اسرائیل امکان می‌دهد حتی در شرایط تحریم‌های شدید، توان دفاعی خود را حفظ کند.
بودجه سالانه ۴۵۰ میلیون دلاری وایزمن که از ترکیب منابع دولتی (۴۰ درصد)، کمک‌های بین‌المللی (۳۰ درصد) و درآمدهای تجاری (۳۰ درصد) تأمین می‌شود، به این انستیتو اجازه داده تا در خط مقدم تحقیقات پیشرفته قرار گیرد. شبکه گسترده حامیان مالی از خانواده‌های ثروتمند یهودی در آمریکا و اروپا نیز نشان‌دهنده پیوندهای عمیق این انستیتو با یهودیان جهان است.
انستیتو وایزمن را باید «سلاح استراتژیک نامرئی» اسرائیل دانست که همزمان سه نقش کلیدی ایفا می‌کند: تولید دانش پیشرفته، ایجاد ثروت ملی و حفظ برتری راهبردی.
این مدل یکپارچه که علم، صنعت و امنیت را در هم می‌تند، سالانه ۱.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی اسرائیل را ایجاد کرده و حدود ۴۰ درصد از ظرفیت تحقیقات دفاعی رژیم صهیونیستی را پوشش می‌دهد. موفقیت این الگو تا حدی بوده که رژیم صهیونیستی های منطقه مانند امارات (با انستیتو محمد بن زاید برای هوش مصنوعی) در حال ایجاد نسخه‌های بومی از آن هستند، وایزمن در حقیقت موتور محرکه رشد اقتصادی اسرائیل و ضامن تداوم برتری راهبردی این رژیl صهیونیستی در محیط پرتنش خاورمیانه به شمار می‌رود.
